Mączniak rzekomy w jesiennej uprawie sałaty.

Sałaty ze względu na swoją delikatną strukturę, w uprawie polowej jak i pod osłonami mogą być atakowane przez wiele chorób infekcyjnych pochodzenia grzybowego i bakteryjnego.
Ochronę plantacji najlepiej rozpocząć poprzez przeprowadzenie w okresie przedzbiorczym wstępnej lustracji plantacji, ponieważ wtedy rośliny są najbardziej podatne na choroby.

Sałata jest uprawiana na szeroką skalę, dlatego zajmuje pierwsze miejsce spośród wszystkich warzyw liściastych uprawianych zarówno na świecie jak i w Polsce. Firmy nasienne przedstawiają w swoim asortymencie wiele odmian sałat wyróżniających się formą i kształtem liści. Niestety produkcja i popyt na sałaty cechuje się dużą sezonowością. Najwięcej uprawiamy jej na zbiór od marca do czerwca. Natomiast w okresie od lata do jesieni zdecydowanie mniej.

Wszystkie rodzaje sałat mogą być atakowane przez choroby infekcyjne pochodzenia grzybowego i bakteryjnego. Ze względu na okres jesienny, uprawie bardzo często może towarzyszyć również podgniwanie dolnych liści. Bardzo istotny jest fakt że sałaty lodowe ze względu na swój dłuższy okres wegetacji od sałaty masłowej są zdecydowanie bardziej podatna na choroby np. mączniaka.

Prowadząc produkcję w szklarniach w okresie jesiennym uprawia się przede wszystkim sałatę masłową, niekiedy liściową i rzymską „mini”. W obiektach gruntowych natomiast sałata jest przedplonem dla ogórka, zwłaszcza partenokarpicznego, pomidora, papryki i oberżyny. Bardzo ważne w produkcji sałaty jest dostosowanie rozstawy do charakterystyki odmian i terminu uprawy, dlatego zaleca się zagęszczenie od 16szt/m2 od marca do listopada, natomiast do 20-25 szt./m2 od listopada do lutego, dla sałaty kruchej zagęszczenie wynosi 12 szt./m2.

W produkcji integrowanej bardzo ważny jest odpowiedni dobór odmian dlatego należy zwracać uwagę na odporność względem chorób (mączniak rzekomy – BL, NL, wirus mozaiki sałaty – LMV) i szkodników (mszyca porzeczkowa – Nas, CLA) oraz niskiej zdolność kumulacji azotanów, choć ta ostatnia cecha zależy w największym stopniu od warunków świetlnych, długości okresu uprawy, metod nawadniania i rodzaju stosowanych nawozów.

Najważniejszą chorobą, która może zaszkodzić plantacji jest mączniak rzekomy sałaty, jest to bezwzględny pasożyt który rozwija się tylko na żywej roślinie. Mączniak rzekomy sałaty w odróżnieniu od innych mączniaków rzekomych, jest bardziej wrażliwy na temperaturę, wilgotność i światło. Najszybciej rozwija się i poraża rośliny przy temperaturze 12-19oC, i wilgotności powietrza – 100% oraz przy braku nasłonecznienia. Podczas słonecznej pogody w ciągu dnia i gdy temperatura nocą przekracza 15oC grzyb nie wytwarza zarodników, a choroba zanika. Choroba ta występuje w okresie wiosny i jesieni w uprawie polowej i pod osłonami.  Szczególnie podatna na mączniaka rzekomego jest sałata głowiasta – lodowa uprawiana w cyklu jesiennej uprawy w polu i pod osłonami. U odmian podatnych i niechronionych straty w plonie mogą dochodzić nawet do 50%.

Poniżej przedstawiamy przegląd odmian sałaty masłowej do szklarni i tuneli z odpornością na mączniaka rzekomego.

Firma Hazera prezentuje w swoim asortymencie odmianę sałaty Driver z pełną odpornością na mączniaka rzekomego BI 16-35 i mszycę, którą z powodzeniem można uprawiać pod agrowłókniną na najwcześniejszy termin, ale także pod koniec okresu uprawy jesienią. Główka osiąga masę do 0,6-1 kg, są wyrównane, kuliste i lekko spłaszczone. Odmiana jest niewrażliwa na zasychanie brzegów liści.

W asortymencie sałat masłowych warto zwrócić uwagę na odmianę Kordulę i Graffiti odmiany posiadają odporności na mączniaka rzekomego. Kordula charakteryzują się dużą, otwartą główką powoli wypełniającą się, o najjaśniejszych jasnozielonych liściach z połyskiem. Odmiana jest niewrażliwa na zasychanie brzegów liści.

Sałata Graffiti jest średniowczesną odmianą o wysokiej trwałości pozbiorczej. Tworzy duże, otwarte, ciężkie główki w kolorze jasnozielnonym. Ze względu na swój wygląd i lśniące liście doskonale prezentuje się w handlu.

Inną z propozycji do uprawy jesiennej z pełną odpornością na mączniaka rzekomego jest odmiana Synopsis z powodzeniem można ją uprawiać od stycznia do marca oraz od września do października. Rozeta jest duża, ciężka i ładnie wypełniona, polecana zdecydowanie na świeży rynek jak i do przemysłu. Warto podkreślić że odmiana charakteryzuje się bardzo dobrym smakiem co jest cenione przez konsumentów.

Nasi klienci do uprawy w tunelach foliowych i w szklarni w okresie od wiosny do jesieni wybierają również odmianę Stretcha. Jest to zdecydowanie uniwersalna odmiana, która tworzy duże główki, z dobrze wypełnionym wnętrzem o jasnozielonym kolorze. Jej szeroka, płaska podstawa główki ułatwia zbiór.

Zapobieganie pojawienia się mączniaka rzekomego:

Jednym z działań prewencyjnych w ochronie jest chemiczne lub termiczne odkażanie gleby przed założeniem uprawy. Należy wybierać odmiany sałaty odporne na rasy mączniaka rzekomego.  Rozwojowi tej choroby zapobiega również sadzenie roślin w odpowiednim zagęszczeniu, polecanym przez firmę nasienną dla danej odmiany. W trakcie wegetacji istotne jest częste wietrzenie tuneli foliowych i szklarni oraz regulacja temperatury i wilgotności w obiektach. Rośliny powinno podlewać się w godzinach porannych. Chore roślin należy szybo usuwać. Niestety możliwości chemiczne ochrony uprawy przed patogenami są ograniczone, ze względu na zmniejszającą się liczbę środków ochrony roślin dopuszczonych do stosowania w Polsce. W związku z tym polecana jest uprawa odmian odpornych, działania profilaktyczne i higiena uprawy.